เริ่มต้นจะถ่ายกล้องฟิล์ม LF 4x5 ต้องมีอะไรบ้าง?

คำถามยอดฮิต ที่มีมาถามผมบ่อยมาก สำหรับผู้เริ่มต้นอยากมาถ่ายกล้องฟิล์ม Large Format 4x5 แล้วไม่รู้อะไรมาก่อนเลย

ตอบบ่อยจนคิดว่ามาเขียนเป็นโน๊ตเลยละกัน ใครมาถามอีก จะได้ส่งลิงค์ให้อ่านไปเลยครับ

...มาเริ่มกันเลย

1. กล้อง (Camera)

กล้อง LF 4x5 มีอยู่ 2 รูปแบบ

- แบบแรก คือ View Camera เป็นกล้องประเภทตั้งอยู่บนรางเดี่ยว monorail ไว้ใช้ถ่ายในสตูดิโอ
ปรับตั้งกล้องได้ละเอียด แต่มีขนาดใหญ่และน้ำหนักมาก ออกแบบมาให้วางบนขาตั้งเท่านั้น ไม่เหมาะกับนำไปใช้ถ่ายนอกสถานที่

View Camera แบบ Monorail

 

- แบบที่ 2 คือ Field Camera กล้องแบบนี้ออกแบบให้มีขนาดเล็ก เบา มีทั้งแบบเป็นไม้ที่เบามาก และแบบโลหะที่แข็งแรง
และมีระบบปรับด้วยเฟือง กล้องฟิลด์เหมาะกับพาไปถ่ายนอกสถานที่ ตามที่ต่าง ๆ เช่น Landscape, Architecture ฯลฯ

Wista 45 SP กล้อง Field 4x5 แบบบอดี้โลหะ

 

ตามภาพด้านบน คือกล้อง Wista รุ่น 45 SP แบบที่ผมใช้ เป็นกล้องจากญี่ปุ่น น้ำหนักกล้อง+เลนส์ ประมาณ 3.5 กิโลกรัม
สามารถหาสั่งซื้อกล้องมือสองได้จาก ebay สภาพดีๆ ราคาประมาณ 2-3 หมื่นบาท 

(ของใหม่ก็มีขายที่เว็บ B&H ราคา $5,089.99 )

 

Chamonix กล้อง Field แบบบอดี้ไม้ผสม carbon fiber

 

กล้อง Field แบบบอดี้ไม้ ข้อดี มีน้ำหนักเบามาก บอดี้หนักประมาณ 1.5 กิโล ช่างภาพแนว Landscape นิยมใช้กัน
ราคาก็ไม่แพง ของใหม่เลย เริ่มต้นที่ประมาณ สามหมื่นบาทขี้นไป
ลิงค์ Chamonix 45 N2

 

2. เลนส์ (Lens)

Large Format Lens

เลนส์ของกล้อง LF จะเป็นแบบเลนส์ Prime มีทางยาวโฟกัสเดียว 

เลนส์ 150 mm. จะเป็นเลนส์นอร์มอลของกล้อง 4x5 คิดง่าย ๆ คือ เอาเลนส์นอร์มอลของกล้อง FF คูณด้วย 3 เช่น 50 มิล x3 = 150 มิล.
ช่วงที่เป็นที่นิยมจะมี 3 ตัว ไวด์ นอร์มอล เทเล คือ wide 90 mm., normal 150 mm., tele 210 mm.
โดยผมแนะนำเลนส์ติดกล้องตัวแรก ควรเป็น normal 150 mm.

LF Lens

 

เลนส์ของ LF จะมีขนาดเล็ก เบา แนะนำให้หาเลนส์ที่เอฟกว้างสุดที่ เอฟ 5.6 ถ้าแคบไปภาพในช่องภาพภาพจะมืด มองไม่ค่อยเห็น
ราคาเลนส์มือสองใน ebay เริ่มต้นประมาณ 7-8 พัน แบบผมใช้ ประมาณหมื่นกลาง ๆ มีราคาสูงจนถึงหลักแสน แล้วแต่จะเลือกใช้
ยี่ห้อเลนส์ ที่ถือว่าดีเยี่ยมของ LF มี 2 ค่าย คือ Schneider Kreuznach และ Rodenstock จากเยอรมันทั้งคู่
รองลงมากก็ Nikon , Fujinon จากทางญี่ปุ่น

Large Format เลนส์ เอฟกว้างสุดที่ 5.6

 

3. อุปกรณ์เพิ่มเติม

 

3.1 Focusing Lupe
แว่นขยายสำหรับไว้ใช้โฟกัสภาพ จำเป็นต้องมี เราไม่สามารถโฟกัสภาพให้ชัดด้วยตาเปล่าได้ ในภาพเป็นแบบที่ผมใช้
ยี่ห้อ Horseman ขนาดขยาย 6X (มือสองในอีเบย์ ประมาณ สามพันกว่า)

3.2 สายลั่นไกชัตเตอร์
จะใช้สายเดิมที่เคยใช้กับกล้องฟิล์ม 35 mm. ก็ได้ ในภาพ สายสั้นเป็นของ นิคอน ยาว 30 เซ็น
แต่ผมใช้แล้วรู้สึกมันสั้นไปนิด เลยหาซื้อแบบ 50 เซ็น มาใช้อีเส้น ราคามีตั้งแต่ 2-3 ร้อย ถึงพันกว่าบาท

3.3 ระดับน้ำ
เอาไว้ใช้ตอนปรับ Movement ของกล้อง ในภาพซื้อมา 2-3 ร้อยบาทได้

 

4. Sheet Film Holder

4x5 Sheet Film Holder

 

โฮลเดอร์สำหรับใส่ฟิล์ม 4x5 โฮลเดอร์ 1 อัน ใส่ฟิล์มได้ 2 แผ่น หน้า-หลัง แนะนำให้มีอย่างน้อย 5 อัน
หาซื้อมือสองในอีเบย์ 5-6 อัน ประมาณ 2-3 พันบาท อ้อ จะโหลดฟิล์มเข้าโฮลเดอร์ ต้องมีถุงมืด อีก 1 ใบ
หาซื้อได้ในบ้านเรา แบบใบใหญ่ ประมาณพันกว่าบาท

 

5. เครื่องวัดแสง (Light Meter)

เครื่องวัดแสง

 

กล้องฟิล์ม LF เป็นระบบกลไกล้วน และไม่มีระบบวัดแสงในกล้อง ถ้ามีเครื่องวัดแสงอยู่แล้วก็ไม่ต้องซื้อ ถ้าไม่มีก็ต้องจัดหามาใช้
ในรูป ด้านขวา เป็นเครื่องวัดแสงแบบตกกระทบ ด้านซ้ายเป็นเครื่องวัดแสงสะท้อนแบบเฉพาะจุด ( Spot) เหมาะกับถ่ายภาพขาวดำแบบวางโซน

 

6. ผ้าคลุมโฟกัส

ผ้าคลุม

 

ถ้าไม่มี ใช้ผ้าดำ หรือเสื้อดำคลุมแทนก็ได้ ไว้บังแสงเวลาจะโฟกัสภาพ ผ้าดำโฟกัส ของใหม่ในอีเบย์ เริ่มประมาณ พันกว่าบาท
ในภาพ แบบที่ผมใช้จะเป็นแบบเย็บมาเป็นกระโปรงคลุม มียางยืดรัดตัวกล้องพอดี ราคาประมาณ สองพันกว่าบาทได้ครับ

 

7. ฟิล์ม 4x5

ฟิล์ม 4x5 นิ้ว

 

ฟิล์ม 4x5 ปัจจุบัน ยังมีการผลิตขายอยู่ แต่อาจไม่มากเท่ายุคฟิล์มรุ่งเรือง

มีฟิล์ม 4 ประเภทให้เลือกใช้

ฟิล์มขาวดำ

ฟิล์มสี

ฟิล์มสไลด์สี ( Reversal Film)

ฟิล์มโพลารอยส์

 

ในบ้านเราพอมีขายบ้าง แต่ไม่มาก ส่วนใหญ่คนจะสั่งเอาจากเว็บต่างประเทศมากกว่าครับ มีให้เลือกเยอะ สะดวกดีด้วย ส่งถึงหน้าบ้าน
ลิงค์ สั่งซื้อฟิล์ม 4x5 เว็บ B&H

สรุปรวมๆทั้งหมด เริ่มต้นมีประมาณ 7 รายการตามนี้ครับ
รวมๆ ราคาเท่าไหร่ อยู่ที่เราเลือกใช้อะไรแบบไหน ลองบวกๆกันเอาเองนะครับ
มีเซ็ทนี้ก็พร้อมถ่ายภาพ LF ได้แล้วครับ

ปล. ส่วนถ้าอยากจะล้างฟิล์มเองด้วย ไว้จะมาลิสต์รายการให้ดูอีกทีครับในภาค 2

เขียนที่บ้าน
14/08/2018
สมชายการช่าง